PRL, przestępcze państwo
Piotr Litka rozmawiał z Bogusław T. Czerwiński
Piotr Litka: Dlaczego doszło do kolejnego już wznowienia śledztwa dotyczącego śmierci ks. Popiełuszki? Co prowadzone obecnie śledztwo ma wyjaśnić?
Prokurator Bogusław T. Czerwiński: Czynności, które są prowadzone przez prokuratorów Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie w ramach śledztwa S 17/06/Zk, w żaden sposób nie można traktować jako „wznowienie śledztwa dotyczącego śmierci księdza Jerzego Popiełuszki”. Przypomnę, że śledztwo to jest prowadzone w sprawie dotyczącej funkcjonowania w okresie od 28 listopada 1956 r. do 31 grudnia 1989 r. w strukturach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych związku, kierowanego przez osoby zajmujące najwyższe stanowiska państwowe, który miał na celu dokonywanie przestępstw, w tym zabójstw działaczy opozycji politycznej i duchowieństwa. Materiałem uzasadniającym wszczęcie tego śledztwa były ustalenia tzw. raportu posła Rokity. Jednym z wątków tego postępowania jest ustalanie sprawców zabójstwa ks. Popiełuszki stojących w hierarchii MSW wyżej niż gen. Ciastoń [w 1984 r. szef SB – red.] i gen. Płatek [w 1984 r. dyrektor „wyznaniowego” departamentu MSW – red.]. Obecnie mogę powiedzieć, że śledztwo to przyniosło pewne pozytywne rezultaty. Między innymi w wątku dotyczącym próby podania furosemidum [lek mogący spowodować zapaść – red.] Annie Walentynowicz zarzuty przedstawiono dwóm funkcjonariuszom SB z Radomia. Również pierwsze zarzuty przedstawiono w sprawie bezprawnych działań podejmowanych wobec pielgrzymów na Jasną Górę. Także w ostatnim czasie wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów jednemu z funkcjonariuszy SB z Warszawy w wątku dotyczącym represji wobec ks. Popiełuszki. Co może być najistotniejsze, we wszystkich tych przypadkach materiał dowodowy pozwala na uznanie, że sprawcy działali w ramach związku przestępczego.
Na początku lat 90. i ponownie kilkanaście lat później prowadzono śledztwa w tej sprawie. Prowadził je prokurator Andrzej Witkowski. Dlaczego sprawy te nie zakończyły się wyrokami skazującymi? Czy było to wówczas możliwe? Czy popełniono błędy?
Nie czuję się upoważniony do komentowania pracy innych prokuratorów prowadzących śledztwo w tej sprawie i wydanych w tych sprawach orzeczeń sądów.
W 1984 r. w prowadzonym wtedy śledztwie pominięto wiele dowodów, np. różaniec znaleziony pod mostem w Toruniu. Czy ten dowód został obecnie przebadany? Czy zlecono badania śladów DNA na różańcu?
Badania różańca zostały wykonane, jednak wyniki tych badań obecnie nie mogą być upublicznione.
Czy zleciliście kwerendę w archiwum Stasi lub innych komunistycznych tajnych służb? Na początku lat 90. próbowano dotrzeć do dokumentów na temat zabójstwa ks. Popiełuszki w archiwach rosyjskich, czy teraz podjęto taką próbę?
W prowadzonym śledztwie wystąpiono z wnioskiem o pomoc prawną do Niemiec i Federacji Rosyjskiej o uzyskanie materiałów archiwalnych odnoszących się do jego przedmiotu.
W aktach pierwszego śledztwa i „procesu toruńskiego” z 1985 r., przechowywanych w archiwum Delegatury IPN w Bydgoszczy nie ma kaset, które były dołączone jako „dowody rzeczowe”. Były to nagrania przesłuchań, wizji lokalnych, konfrontacji i sekcji zwłok. Zaginęły one na początku lat 90. Czy w tej sprawie prowadzicie postępowanie?
W ramach prowadzonego postępowania poszukujemy interesujących nas materiałów, a kwestia badania odpowiedzialności za ewentualne zaginięcie części z nich nie może podlegać działalności pionu śledczego IPN z uwagi na uwarunkowania zawarte w ustawie z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. W tej sytuacji, ze względu na fakt, że czyn ten nie jest zbrodnią komunistyczną, właściwą do odpowiedzi na to pytanie jest prokuratura powszechna.
BOGUSŁAW T. CZERWIŃSKI jest prokuratorem, naczelnikiem Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie.
Tekst pochodzi z „Tygodnika Powszechnego”
Zaprenumeruj e-tygodnik!
