20-LECIE TECHNICZNEGO UNIWERSYTETU AGH OTWARTEGO DLA WSZYSTKICH
Dobre doświadczenia pierwszego w Polsce Otwartego Seminarium Ochrony Przyrody i Zabezpieczenia Trwałości Użytkowania Jej Zasobów prowadzonego w AGH przez prof. dr dr. h.c. Walerego Goetla zainspirowały mnie do zaproponowania w 1988 roku utworzenia również interdyscyplinarnego Uniwersytetu Otwartego. Podobnie jak wyżej wymienione Seminarium miał on być przeznaczony dla osób w różnym wieku zainteresowanych zarówno aktualizacją i rozszerzeniem wiedzy, jak też aktywnym udziałem w rozwiązywaniu problemów. Najważniejszym z nich wydaje się lepsze spożytkowanie postępu nauki i techniki dla poprawy jakości środowiska i życia człowieka oraz humanizacja techniki.
Należy również w tym kontekście przypomnieć, że to właśnie prof. Goetel utworzył w Krakowie pierwszy w naszym kraju Klub Technika i Humanisty. Godne przekazywanie przez starszych młodszym absolwentom AGH chlubnych tradycji wydaje się szczególnie ważne w tym zakresie. Wymianie doświadczeń i przemyśleń może sprzyjać systematyczne spotykanie się ludzi o podobnych zainteresowaniach, ale reprezentujących zarówno emerytów, jak też rozmaite grupy czynne zawodowe, w tym inżynierów różnych specjalności i nauczycieli, studentów oraz kandydatów na studia w AGH.
Stąd też przyjęto zasadę, że po urozmaiconych pod względem tematyki wykładach odbywa się dyskusja. Propozycje słuchaczy są tez uwzględniane przy opracowywaniu programów wykładów na kolejne semestry. Corocznie programy wykładów uwzględniają m.in. relacje zachodzącą pomiędzy techniką i kulturą (m.in. w zakresie nowoczesnej dokumentacji architektury i dzieł sztuki, oceny wpływu zanieczyszczeń na niszczenie dziedzictwa kultury materialnej oraz konserwacji zabytków, a także upowszechnienia np. drogą elektroniczną wiedzy o światowym dziedzictwie kultury, a szczególnie muzeach krakowskich np. Czartoryskich, Collegium Maius, Narodowym, Wawelu, Muzeum AGH, Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Mangha, itd.). Rosnące zainteresowanie budzi turystyka kwalifikowana w połączeniu z edukacją o historii i kulturze oraz promocją zrównoważonego rozwoju miast historycznych na przykładzie Krakowa i współpracującej z nim od wieków Florencji.
Komplementarnym kierunkiem tej nieobligatoryjnej formy edukacji jest integracja techniki z naukami przyrodniczymi oraz społeczno-ekonomicznymi i innymi w celu oszczędnej gospodarki surowcami mineralnymi, wykorzystania nowych konwersji energii i technologii proekologicznych dla zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska przyrodniczego szkodliwym dla zdrowia oraz przyrody i gospodarki. Integracja ta stanowi warunek opracowania naukowych podstaw interdyscyplinarnej nauki o ratowaniu środowiska dla dobra wszystkich ludzi – określonej przez prof. Goetla jako sozologia – oraz sozotechniki dostarczającej zgodnych z wymaganiami ekologii człowieka technologii i urządzeń. Koncepcja ta sformułowana w AGH przed około 60 laty decyduje o priorytecie tej uczelni nie tylko w skali ogólnopolskiej, ale europejskiej w zakresie określanym jako zrównoważony ekologicznie, a przez to trwały rozwój społeczno-ekonomiczny. Promocja takiego właśnie rozwoju jest obecnie uznana za priorytet zarówno przez Organizację Narodów Zjednoczonych, jak również przez Unie Europejską.
Nieprzypadkowo rozpocząłem wieloletni cykl wykładów w 1989 r. od interdyscyplinarnej prezentacji wraz z prof. A. Jankowską właśnie najważniejszych myśli zawartych w słynnym raporcie zespołu G. Bruntlandt „ Nasza wspólna przyszłość”. Corocznie organizujemy cykle wykładów dotyczących m.in. nowych zdobyczy nauki i techniki, które są przydatne do kompleksowej oceny stanu środowiska (zarówno przyrodniczego, jak też wewnątrz budynków) oraz nowych zagrożeń i nowych możliwości bardziej skutecznego zapobiegania im. Uwzględniane są zarówno problemy zrównoważonego rozwoju w skali miasta, województwa i kraju, jak też problemy globalne np. zmiany klimatu i promocja czystych źródeł energii odnawialnej.
Wątkiem tematycznym budzącym duże zainteresowanie szczególnie starszych słuchaczy jest wpływ zanieczyszczeń powietrza, wody i pożywienia oraz tryb życia i sposób odżywiania na zdrowie. Związane jest to z ekologiczną profilaktyką środowiskowych zagrożeń dla zdrowia społecznego, opartą o współpracą interdyscyplinarna, ale właśnie o współprace specjalistów ze społeczeństwem dysponującym odpowiednią wiedzą. Nawiązałem w tym zakresie przede wszystkim do doświadczeń, które zdobyłem w wyniku wieloletniej bliskiej współpracy ze szczególnie zasłużonym dla inicjowania i popularyzowania tej profilaktyki prof. Julianem Aleksandrowiczem z AM w Krakowie. Współpraca naukowców, praktyków i całego społeczeństwa dotyczy także np. segregowania i zagospodarowania odpadów czy szerzej kultury ekologicznej i technicznej w miejscach nauki, pracy, zamieszkania i wypoczynku, itd.
Cenione też są wykłady dotyczące nowych osiągnięć i zastosowań informatyki (m.in. w telemedycynie oraz w uczeniu na odległość) rozwijane już dwudziesty rok w cyklu tematycznym, którym opiekuje się dyrektor UCI AGH dr inz. W. Bobrzyński. Inny cykl interesujących wykładów pod opieką prof. dr hab. dr.h.c. A. Olesia dotyczy nowych osiągnięć i aplikacji fizyki.
Ogółem w okresie ponad 19 lat udało się pozyskać kilkuset wykładowców przede wszystkim z różnych wydziałów AGH, niemal wszystkich uczelni Krakowa, PAN i PAU, instytutów resortowych, a także z większości ośrodków akademickich w Polsce oraz przedstawicieli naukowców i inżynierów z Polonii kilku krajów (w tym prezesów ze Stowarzyszenia Polskich Inżynierów w Niemczech i Austrii). Jeden z wykładów poświęcony był duchowemu testamentowi najbardziej znakomitego doktora honorowego AGH Papieża Jana Pawła II.
Wśród wykładowców byli m. in. poza prof. Olesiem tez tacy doktorzy honoris causa AGH jak laureat prestiżowej międzynarodowej Nagrody Templetona ks. prof.dr.hab. M. Heller, oraz twórca wibroakustyki prof. dr hab.inz.Z. Engel, jak rownież poprzedni rektor AGH prof. dr hab.inż. R. Tadeusiewicz, obecny rektor AGH prof.dr hab.inż.A. Tajdus, oraz prorektorzy, rektorzy kilku innych uczelni w tym poprzedni rektor UJ prof. dr hab. F. Ziejka i obecny rektor UJ prof. dr hab. K. Musioł, prezes PAN Oddział w Krakowie prof.dr hab. J. Haber, szereg wiceministrów, marszałkowie, wojewodowie, senatorzy, posłowie, itd. Wykładowcami są zarówno czynni jak tez emerytowani pracownicy.
Emeryci stanowią grupę najwierniejszych, wieloletnich słuchaczy Technicznego Uniwersytetu Otwartego AGH, a niektórzy z nich mimo ponad osiemdziesięciu lat co tydzień uczestniczą w kilku godzinach wykładów i dyskusji. Słuchacze TUO AGH reprezentuja wszystkie grupy wiekowe.Coraz liczniej uczestniczą w wykładach zarówno przedstawiciele młodzieży akademickiej jak tez kandydaci na studia. TUO AGH uważany jest za jedyny w Polsce Uniwersytet Otwarty, którego wykładowcy reprezentują nauki techniczne, przyrodnicze, humanistyczne, ekonomiczne i największe uczelnie z całego kraju.
Bezpłatne wykłady odbywają się co tydzień w soboty w godzinach od 9 do 14 w auli AGH. Semestralny program tych wykładów jest dostępny w Internecie na stronie AGH oraz w formie drukowanej.
Zapraszamy na wykłady TUO AGH wszystkich zainteresowanych, a zwłaszcza absolwentów wyższych uczelni, szczególnie inżynierów i nauczycieli oraz kandydatów na studia ścisłe, w tym nowe kierunki studiów technicznych.
W 90-tym roku istnienia AGH w dniu 6 czerwca 2009 odbędzie się w auli otwarta Konferencja naukowa w 20-lecie uchwały Senatu AGH powołującej Techniczny Uniwersytet Otwarty AGH. Rozpocznie się ona o godz. 9 i będzie trwała do godz.14.30.
Zapraszamy Państwa do udziału w wykładach i tej Jubileuszowej Konferencji.
Prof.zw.dr hab.Jan W. Dobrowolski E- mail:
Konnferencja Jubileuszowa: „20-lecie działalności Uniwersytetu Otwartego AGH dla Społeczeństwa Opartego Na Wiedzy”
6 czerwca 2009 r. w auli AGH
W roku 90-lecia AGH przypada dwudziestolecie Otwartego dla wszystkich (grup wiekowych i zawodowych) Uniwersytetu. Oferuje on co sobotę bezpłatne wykłady. Wykłady te są urozmaicone pod względem tematyki i wygłaszane przez cenionych specjalistów z ośrodków akademickich z całej Polski .Reprezentują oni różne nauki techniczne, przyrodniczo-medyczne, społeczno-ekonomiczne, w tym politologię oraz kulturę itd. Wykładowcami są także przedstawiciele centralnych i regionalnych władz samorządowych, administracyjnych (np. marszałka oraz wojewody Małopolski, prezydenta Krakowa), jak również przedstawiciele wyróżniających się studenckich kół naukowych oraz naukowców polonijnych z różnych krajów itd.
Wykłady połączone z dyskusją służą nie tylko aktualizacji i rozszerzeniu wiedzy, ale przede wszystkim interdyscyplinarnej prezentacji problemów XXI wieku wiążacej się ze wspólną refleksją przedstawicieli różnych pokoleń nad lepszym wykorzystaniem postępu nauki i techniki dla poprawy jakości życia wszystkich. Jest to wyraz humanizacji techniki zapoczątkowanej w AGH przez prof. W. Goetla i od dziesiątków lat konsekwentnie rozwijanej. Od pierwszego wykładu inicjatora tego Uniwersytetu Otwartego prof. J. W. Dobrowolskiego w 1989 r. wiodącym nurtem merytorycznym jest przygotowywanie społeczeństwa opartego na aktualizowanej stale wiedzy; do promocji koncepcji trwałego, zrównoważonego rozwoju w skali regionalnej, ogólnopolskiej, europejskiej i globalnej.
Związany jest on m. in. z promocją technologii służących bardziej skutecznej ochronie środowiska człowieka, a szczególnie jego zdrowia oraz dziedzictwa kulturowego i walorów przyrodniczych. Technologie te przyczyniają się jednocześnie do oszczędnej gospodarki zasobami przyrodniczymi i energią oraz szerszego wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Istotne znaczenie dla realizacji misji społecznej Uniwersytetu Otwartego AGH posiada wieloletnia współpraca ze środkami masowego przekazu oraz nauczycielami.
Podsumowanie dorobku tego forum społeczności lokalnej, naukowców z różnych dziedzin oraz praktyków będzie miało miejsce na Konferencji w dniu 6 czerwca 2009 roku (sobota). Rozpocznie się ona o godz.9 w auli AGH.
Konferencja ta będzie okazją do wspólnej refleksji nad aktualnymi problemami sposobami ich demokratycznego rozwiązywania przy współpracy społeczeństwa z ekspertami i decydentami, a zarazem do dyskusji nad kierunkami dalszego rozwoju tego unikalnego w skali polskiej Forum (m.in. z wykorzystanie edukacji po przez Internet w kontekście współpracy ogólnopolskiej oraz międzynarodowej) .
Do udziału zapraszamy wszystkich zainteresowanych.
