Sierpień zaczął się jak zwykle od rocznicy Powstania Warszawskiego. Napisałam „jak zwykle”, bo dla mnie znaczy to: od zawsze, odkąd sięgam pamięcią. 66 lat to przecież niemal przeciętna długość życia człowieka. W Tezeuszu przypominaliśmy o tym nie tylko z redakcyjnego obowiązku dołączenia do grona innych mediów. Chodzi o sprawy wciąż żywe i ważne, które wyrastają z naszej oceny tamtych wydarzeń. Dziś, gdy o Powstaniu Warszawskim można mówić otwarcie, niewiele pozostało wątpliwości co do historycznych faktów. Wciąż jednak nie jesteśmy zgodni co do oceny ich sensu i następstw. Czy był to nierozsądny i straceńczy krok, czy niezrównany dowód bezwarunkowej miłości do ojczyzny? Czy był to koniec starych wartości, czy też ukryty długo kamień węgielny dla przyszłej wolnej Polski? Odpowiedź na te i podobne pytania określa nasz współczesny model patriotyzmu – tę wizję polskości, za jaką chcemy opowiedzieć się u początków XXI wieku.
W pierwszych dniach sierpnia wyruszają również z różnych polskich miejscowości pielgrzymki na Jasną Górę. Ludzie udają się tam z różnymi intencjami, często bardzo osobistymi. Zarówno dla tych, którzy idą w sierpniowym upale, jak i dla tych, którzy towarzyszą im modlitwą i dobrymi myślami, jest to sposobność, aby zastanowić się, co znaczy polski katolicyzm, co znaczy katolicyzm dla każdego z nas dzisiaj. Pielgrzymujemy, owszem, jak nasi rodzice, dziadkowie i pradziadkowie, ale także inaczej. I nie tylko dlatego inaczej, że pojawiły się nowoczesne techniczne środki, które wspierają pielgrzymów w ich trudzie. Czy pielgrzymując, kultywujemy stare i oczywiste dla nas tradycje, czy też poszukujemy swoich zapomnianych trochę korzeni? Czy szukamy poczucia wspólnoty, czy raczej chcemy dumnie pokazywać swoją wiarę tym, którzy dawno zobojętnieli albo zajmują wręcz wrogie postawy wobec katolicyzmu? A może po prostu idziemy, idziemy, idziemy, a czas płynie, jak to w życiu?…
Ostatnie dni sierpnia przypomną nam o narodzinach „Solidarności” – tego wielkiego obywatelskiego poruszenia, które dotarło do głębin ludzkich serc i choć nie od razu przyniosło ustrojowe zmiany, to jednak spowodowało, że Polacy zaczęli inaczej patrzeć na otaczającą ich rzeczywistość. Ileż spontanicznego dobra, ileż twórczych inicjatyw zaczęło się wtedy pojawiać! Jak bardzo potrafiliśmy być sobie bliscy! Zapewne współczesnym dwudziestolatkom, którzy nie pamiętają tamtych czasów, a śledzą dziś polityczne spory, trudno byłoby uwierzyć, że coś takiego było w ogóle możliwe. I nie chodzi o to, aby rocznicowo wspominać z nostalgią lub goryczą. Doświadczenie „Solidarności” to przecież ciągle wielki społeczny kapitał, do którego możemy się na różne sposoby odwoływać, poszukując rozwiązań naszych aktualnych problemów. To także potężny zasób energii tkwiącej w ludziach, którzy trzydzieści lat temu poczuli radość tworzenia wspólnego dobra.
Świetnie się stało, że ludzie reprezentujący środowisko Ruchu Wolność i Pokój, ludzie działający w Polsce w latach 80-tych w ramach demokratycznej opozycji powołali do życia Fundację WiP. Fundacja została ustanowiona przez: Andrzeja Miszka, Dariusza Zalewskiego, Jarosława Dubiela, Piotra Odrzywołka, Wojciecha Jaronia, Mariusza Maszkiewicza i Marka Krukowskiego. Celem Fundacji jest między innymi reinterpretacja dawnych ideałów WiP w duchu współczesnych wyzwań i aktualnych wyborów jej ideowych inicjatorów.
Tworzymy Fundację WiP – co nowego słychać?
Próbą ponownego przemyślenia postawionych tutaj i wielu innych pytań będą też debaty Tezeusza „Polska tolerancja”. Na nasze zaproszenie odpowiedziało pozytywnie już kilku znamienitych gości, między innymi prof. Jadwiga Staniszkis, prof. Elżbieta Tarkowska, prof. Jan Hartman, o. Jan Andrzej Kłoczowski OP, pan Jan Rokita, red. Tomasz Terlikowski. Z kilkunastoma innymi osobami prowadzimy rozmowy. Trwają również techniczne prace przygotowawcze w portalu. Na pierwszą debatę zapraszamy 6 września, aby zastanowić się wspólnie nad źródłami i obecną kondycją polskiej tolerancji. Wierzymy, że nasz cykl debat nie tylko dostarczy treści do ciekawych przemyśleń, ale też wpłynie choć trochę na zmiany naszych wzajemnych postaw wobec siebie na co dzień.
Polska tolerancja – debaty Tezeusza – info