O ostatnim miejscu i lumpach w salonie

Do dzisiejszej Ewangelii jest nam wszystkim jeszcze bardzo daleko. Wskazania konkretne i wymagające… twardej głowy…, bo stawiają wszystko do góry nogami. O ile zająć ostatnie miejsce czasami się opłaca (może ktoś powie: „Przyjacielu, przesiądź się wyżej”, a jeśli nie, to zawsze bliżej do wyjścia, gdy zrobi się nudno), zapraszanie lumpów na salony jest już czystą fantastyką. Owszem, do pobożnych szopek już się przyzwyczailiśmy – można raz w roku zrobić wigilię bezdomnym nawet w pałacu biskupim i zobaczyć Ekscelencję rozlewającego wigilijny barszcz… Jednak stała postawa umiłowania śmierdzących zapijaczonych gąb pozostaje u chrześcijan zjawiskiem niezmiernie rzadkim.

Najpierw obrazek z czerwcowej wizyty w pobliżu Watykanu. Szedłem via Conciliazione, zaglądając do pobliskich księgarni, gdy przede mną zatrzymał się dziwny rowerzysta. Młody mnich w niebieskawym habicie zszedł z roweru, oparł go o latarnię i poszedł w kierunku żebraka skulonego przy kościele karmelitów. Poklepał biedaka po plecach i usiadł obok niego, popatrzył mu głęboko w oczy i z uśmiechem poczęstował go swoją butelką wody…, po czym sam napił się wody, wstał, pożegnał się z żebrakiem i pojechał…

Do czego wzywa nas Chrystus w dzisiejszej Ewangelii? Jaka jest praca domowa dla nas? Może niekoniecznie mam zaprosić do domu wszystkie lumpy z osiedla, bo mogłoby się to nie najlepiej skończyć… Może nie zawsze mam zajmować ostatnie miejsce (tym bardziej nie w kościele). Odpowiedź znajdujemy w pierwszym czytaniu: O ile wielki jesteś, o tyle się uniżaj, a znajdziesz łaskę u Pana.

Antoni Pustelnik, widząc sidła szatana i wszelkie możliwe grzechy, z przerażeniem zapytał Boga: Któż może ich uniknąć? I usłyszał głos: pokora!. Podobne życzenie wyraziła Maryja w wizji s. Faustyny Kowalskiej: Pragnę, abyś ćwiczyła się w trzech cnotach, które są mi najdroższe, a Bogu najmilsze: pierwsza – pokora, pokora i jeszcze raz pokora… ( Dz 1415 ).

W języku polskim słowo „pokora” posiada negatywne konotacje – upokorzyć kogoś, nauczyło Cię pokory… Jednak łacińskie humilitas wywodzi się od humus – ziemia. Wskazuje na prawdę o naszej ziemskości i ograniczoności. W wymiarze pozytywnym oznacza uznanie otrzymanych od Boga darów i talentów, dostrzeżenie i umiejętne wykorzystanie swoich zalet i pozytywów. W wymiarze negatywnym oznacza uznanie własnej kruchości i grzeszności, a w konsekwencji uznanie Kogoś większego ode mnie. Człowiek pokorny jest wdzięczny oraz w radości akceptuje siebie i innych. Nie porównuje się z innymi i jest ostrożny wobec ocen i oceniania. Opowiada o tym Jan Vianney: Pewnego dnia otrzymałem dwa listy. W jednym pisano, że jestem wielkim świętym. W drugiem że jestem podłym hipokrytą. Pierwszy list nic mi nie dodaje, drugi zaś niczego mi nie odejmuje. W oczach Bożych jest się, kim się jest i niczym więcej!

Przeciwieństwem pokory może być narcyzm, mania wielkości, perfekcjonizm, karierowiczostwo oraz pogarda wobec innych. Narcyzm to przesadne zapatrzenie w siebie samego i nieustanne podkreślanie swojej osoby w słowach, sposobie ubierania się, w zachowaniu. Mania wielkości to przesadne przekonanie o sobie samym i własnej wielkości – osoba nią dotknięta nie jest solidnie osadzona w realności i będzie wiecznie nieszczęśliwa. Perfekcjonizm to nieakceptowanie własnej niedoskonałości, co w konsekwencji prowadzi do gniewu, agresji i nieustannego niezadowolenia z siebie. Karierowiczostwo jest nieudolnym poszukiwaniem dowartościowania się w oczach innych, co powoduje nieustanne niespełnienie i niezadowolenie. Pogarda wobec innych to postawa, w której człowiek czuje się wielki, kiedy inni wokół niego stają się mali (J. Augustyn).

Zachęcam Cię, drogi czytelniku, abyś pochylił się nad samym sobą i własną niedoskonałością, i podziękował za nią Bogu. Zapatrz się w Boże oblicze i spójrz na siebie samego oraz na innych oczyma Boga! O ile wielki jesteś, o tyle się uniżaj, a znajdziesz łaskę u Pana!

Rozważania Niedzielne