“Tezeusz” pomaga mi dojrzewać i służyć innym

 „Tezeusz” w kontekście mojego życia i powołania 

Naszą refleksję o „Tezeuszu” zaczęliśmy od pytania o jego miejsce w naszym życiu i powołaniu. Dlaczego? Bo wierzymy, że „Tezeusz” jest inicjatywą charyzmatyczną, czyli zapoczątkowaną i podtrzymywaną przez Boga, który działa w sercach i umysłach tworzących ją osób. Dlatego trzeba wyjść od wsłuchania się w swoje uczucia, głos sumienia, duchowe natchnienia: właśnie poprzez nie działa Duch Święty. Takiej metody rozeznania duchowego nauczyłem się od św. Ignacego i staram się ją na co dzień praktykować, zwłaszcza wówczas, gdy podejmuję ważne decyzje.

Najpierw dzieliliśmy się swymi myślami i odczuciami z Małgorzatą, podobnie jak czynimy to podczas Wieczorów Biblijnych, a potem na podstawie notatek każdy opracował dla Was samodzielny blog.

Zachęcam też osoby angażujące się w „Tezeusza” to podjęcia podobnej refleksji dla siebie, i jeśli to możliwe, podzielenia się nią z innym.

Pytania pomocnicze:

Co czuję, gdy myślę: „Tezeusz”?

Co jest moją największą radością, a co największym wyzwaniem, czy nawet bólem w związku z „Tezeuszem”?

Co w moje życie wnosi „Tezeusz”?

Jak nazwałbym swoją najistotniejszą relację do „Tezeusza”, a potem dalsze?

Czy moje życie bez „Tezeusza” byłoby uboższe, czy przeciwnie sensowniejsze?

***

Ciepłe skojarzenia

Samo słowo „Tezeusz” kojarzy mi się ciepło i przyjaźnie. Jest w nim coś miękkiego i tajemniczego, być może dzięki końcówce –„usz”. „Tezeusz” jest już czymś, z czym jestem jakoś organicznie związany, coś co weszło mi w krew i ciało. To pewna duchowa przestrzeń nie tylko w Sieci, ale też w świecie, historia, splot ludzkich relacji i przyjaźni, dramatów i uniesień, odkryć i zranień. Jest coś bardzo fajnego w tym, że wchodzę do Sieci i pod jednym adresem mogę znaleźć przestrzeń, która jest jakimś przedłużeniem mojego świata, dzielonego z innymi. Chwilami, jak się rozrzewnię, to czuję, że to jest jakoś cudowne i piękne. „Tezeusz” jest częścią mojego domu w świecie, ważnym sposobem zakorzeniania się w nim i oswajania go. Jest to też jakiś rodzaj duchowej wspólnoty, nieraz bardzo realnej: bo z wieloma osobami tworzącymi portal lub zaglądającymi na niego znam się, a z niektórymi przyjaźnie od lat.

Radości i zachwyty

A więc te moje radości są liczne: sama nazwa mnie cieszy, urok, również plastyczny, przestrzeni, ludzie, to co piszą, fotki, które zostawiają – niektórzy wciąż zmieniają, do czego się nieraz uśmiecham. Cieszy mnie możliwość pisania i czytania, dyskutowania, poruszania ważnych spraw, uczenia się i odkrywania czegoś innego, nowego. Lubię zaglądać na statystyki portalu: to wielka radość widzieć, że tysiące ludzi codzien nas odwiedza, znajduje w różny sposób, ma swoich ulubionych autorów i teksty. Cieszy mnie to, że jesteśmy potrzebni rosnącej liczbie ludzi i dajemy w Sieci jakieś konkretne świadectwo obecności i aktywności, wiary w Chrystusa i życia Jego Ewangelią. Bardzo mnie cieszy współpraca z ludźmi przy tworzeniu „Tezeusza”: przeżyłem wiele pięknych chwil wspólnego zaangażowania, pokonywania trudności, poczucia wspólnej misji, uczenia się od siebie nazwajem. Od sierpnia, gdy mamy swój pierwszy Dom „Tezeusza” ta współpraca, przynajmniej z Małgorzatą, a liczę, że z czasem znajdą się tu kolejni współpracownicy, nabrała jeszcze większego realizmu, codziennego dzielenia się pracą, życiem, modlitwą. To, co wirtualne przenika się z tym, co całkowicie realne. I myślę, że to jest coś bardzo zdrowego, gdy się pracuje poprzez Sieć. Cieszy mnie bardzo, jak Krzysiek stworzy oryginalną grafikę, a Adam rozwiąże jakiś informatyczny problem, cieszy mnie każdy nowy Autor i Autorka na blogach i nowy komentator, a teksty niektórych sprawiają mi ogromną radość.

Cieszy mnie to, że to żyje: ludzie dyskutują, piszą, kłócą się, zaczynają poznawać, przyjaźnić, itd. Jako odpowiedzialnego za inicjatywę cieszy mnie bardzo, jak na koncie znajdzie się jakiś datek: to bardzo podnosi na duchu, i cały dzień wtedy jestem jakiś lżejszy. Bardzo się cieszę, gdy różni ludzie pomagają nam, jakby z boku: choćby, gdy zapraszałem ks. Tadzia Zaleskiego, Zbyszka Nosowskiego i Tomka Terlikowskiego do Rady Fundacji – zgodzili się, choć mają mnóstwo spraw na głowie, a potem jak nieoceniony Krzysiek Pyclik, młody prawnik, poznany przeze mnie na „zsyłce” we Wrocławiu pomagał mi niestrudzenie przy pracy nad statutem, a Ewa Gotowicka pomagała w sporządzaniu dokumentów rejestrowych Fundacji i w pierwszych kontaktach z Sądem. Nikt z tych osób, strasznie zajętych, nie odmówił pomocy, pracował bezinteresownie, itd. To wielka radość, gdy ludzie widzą w czymś, co robisz szersze dobro i godzą się ci pomóc i w tym uczestniczyć.

Radość wielką sprawia mi, że tworzymy przestrzeń pluralistyczną, w której katolicy spotykają się z protestantami, buddystami, niewierzącymi i poszukującymi, i uczą się wspólnie rozmawiać, również o sprawach, które ich mocno dzielą. To wielka wartość. Cieszy mnie fakt, że mamy swój skromny wkład w tworzeniu „nowej i przyjaznej twarzy” polskiego katolicyzmu i Kościoła. Że udaje nam się zachować wolność wypowiedzi i niezależność, co w środowisku kościelnym jest prawie niemożliwe, a my jednak dopuszczamy realne życie i konflikty, dzięki czemu tworzy się energia, która ma szansę transformować ludzi i społeczności.

Tych radości jest dużo więcej: wszystkich nie zdołam wymienić. A szczerze mówiąc, aż się zdziwiłem, że jest ich aż tyle: na co dzień nie odczuwa się takiej komasacji pozytywnych odczuć związanych z portalem.

Wyzwania i bóle

Wyzwania, trudności i bóle? Jak w każdym realnym zaangażowaniu jest tego trochę. Teraz jest dość stabilny i spokojny okres dla portalu, więc łatwiej też mówić o tym, co trudniejsze. Takim wyzwaniem codziennym jest dla mnie po prostu utrzymanie „Tezeusza” w istnieniu. Mnóstwo rzeczy trzeba robić, by on w ogóle trwał, a jeszcze więcej, by rozwijał się. To jest po prostu ciężar odpowiedzialności. Każdego dnia muszę sobie stawiać pytanie: Czy warto to ciągnąć? Po co? Dla kogo? Czy nie łatwiej by mi było żyć bez tego? Bywały okresy – sprawach Chefsiby, debata o lustracji w Kościele, moje usunięcie z zakonu – kiedy na forach i blogach „Tezeusza” byłem przedmiotem dość zjadliwych czy wrogich napaści, gdy krytycy nie przebierali w słowach: niekiedy byli to też moi współbracia jezuici. Trzeba było to jakoś unieść. Pamiętam, jak mnie bolało i zaskakiwało, gdy mieszkałem w Trzebiatówce, obecne nieraz w komentarzach takie nieco lekceważące poklepywanie po plecach, dawanie rad, jakie się daje nastolatkom.  Człowiek otwiera się, piszę o ważnych sprawach, w pozytywnym duchu, ma też swój wiek, kompetencje, itd., i taka postawa może zachęcać kogoś do wyrażania pogardy, złośliwości, lekceważenia. Byłem tym bardzo zaskoczony. Nieraz się dziwiłem skąd w niektórych ludziach tyle złości, pogardy do innych, itd.  

Nieraz też mnie boli, gdy napiszę dobry, głęboki tekst, nad którym solidnie pracowałem i który ma pewne znaczenie duchowe i intelektualne, a potem czytam komentarze i widzę, że większość komentujących osób nic, albo niewiele zrozumiała, nawet nie zadała sobie trudu, by tekst porządnie przeczytać. I wówczas też się zastanawiam: Co ja tu robię? Dla kogo jak to piszę? Jaki to ma sens? I tu nie chodzi o niezgodę na poglądy, ale o to, że nieraz mam wrażenie rozmowy z ludźmi, którzy po prostu nie są w stanie zrozumieć, tego co mówię. To może frustrować. Albo, gdy śledzę jakąś dyskusję na dowolnym blogu i widzę, że ludzie po prostu kłócą się, dokuczają sobie, poniżają, i to trwa przez kilkadziesiąt wpisów. Totalna jałowość. I wówczas też ogarnia mnie smutek i po prostu ręce opadają.

Myślę też, że bardzo zmieniły się moje reakcje na różne negatywne czy przykre komentarze w „Tezeuszu”, inaczej prowadzę rozmowę niż kiedyś. Dojrzałem właśnie dzięki "Tezeuszowi". W przeszłości reagowałem nieraz za ostro, emocjonalnie, chciałem dowieść swego, czy przynajmniej okazać oburzenie, itd. Od przeszło roku jest zupełnie inaczej: zachowuję spokój, jeśli muszę zareagować to robię to starając się nie ranić drugiej osoby, odpowiadać merytorycznie choć stanowczo, na wiele zaczepek w ogóle nie reaguję. Zmienił się też ton komentarzy: od kilku miesięcy bardzo rzadko zdarza się, by ktoś pisał z pogardą, złośliwością, lekceważeniem, itd. Może ludzie zobaczyli na filmikach z YouTube poważnego faceta z brodą, który nie wygląda na kogoś, kogo można poklepywać po plecach, a może coś innego zadecydowało. W każdym razie polemiki są bardziej merytoryczne i kulturalne. Te nieprzyjemności są czymś zwyczajnym, jeśli funkcjonujesz w życiu publicznym: trzeba ten koszt zaakceptować, jeśli chce się coś robić z innymi i dla innych.

Dojrzewanie do mądrości krzyża 

Te różne doświadczenia miały też wpływ na moje dojrzewanie, które do pewnego stopnia zawdzięczam zaangażowaniu w „Tezeusza”. Najpierw to była chęć robienia jakiegoś kółka dyskusyjnego dla młodych filozofów. Zaczynałem „Tezeusza” robić w Irlandii, stęskniony za Polską i przyjaciółmi. Więc ten „Tezeusz” był jakoś bardziej dla mnie. Lubiłem coś napisać, podyskutować, pochwalić się portalem, itd. Stopniowo to się zmieniało: teraz moja praca w „Tezeuszu” jest po prostu służbą. Służbą Bogu, człowiekowi i Kościołowi. Przez lata ostatnich trudnych doświadczeń coś się we mnie pogłębiło i oczyściło. Przez rok byłem skazany przez jezuickich przełożonych na absolutne milczenie: w jakiejś mierze stało się tak za pośrednictwem „Tezeusza”: broniłem wolności słowa, innej wizji Kościoła i bycia w nim. To było potężne przemieniające doświadczenie: Kościoła, który boi się wolności, dyskusji, prawdy, odpowiedzialności, który potrafi kłamać, ukrywać prawdę, stosować nieetyczne metody wobec swoich duchownych i świeckich, wspólnoty, która nie potrafi i nie chce się nawracać i żyć Ewangelią. Jakiś koszmar. To doświadczenie było i pewnie pozostanie największym dramatem mojego życia. Po przejściu czegoś takiego w takim Kościele nie można pozostać, a tym bardziej mu służyć dla jakiejś osobistej satysfakcji. Służba Kościołowi staje się krzyżem, który trzeba podjąć, wierząc, że prawdziwa radość rodzi się jakby z przemienionego bólu. Jeśli „Tezeusz” przetrwał, zachował swoją tożsamość i się rozwija, to w sensie osobistym w tym właśnie przemieniającym doświadczeniu leży sekret.

Biurokracja potrafi pomóc

Potem przyszedł prozaiczny sprawdzian mojej odpowiedzialności za „Tezeusza” – blisko 7- miesięczny proces rejestracji Fundacji. Rejestracja odbywała się w klimacie „Procesu” Kafki. Trzeba było przez to przejść, wykonując setki telefonów, korespondencji, zaspokajając najbardziej kuriozalne żądania Sądu – np. dostarczenie notarialnie potwierdzonej kserokopii dowodu osobistego ks. Tadeusza –  w poczuciu niemal kompletnej bezradności wobec inercji i zwykłego braku kompetencji sądowej biurokracji, i wydając 3 razy więcej pieniędzy, niż przewidywaliśmy. Musiałem też koordynować oświadczenia członków Rady Fundacji, mieszkających w różnych punktach Polski: na zwykłą Pocztę Polską nie można liczyć, trzeba było zatrudniać specjalnych gońców, itd. Ten aspekt procesu osobistego dojrzewania i instytucjonalizacji zahartował mnie i był jakby sprawdzianem tego, czy będę miał dość cierpliwości i duchowej równowagi, by radzić sobie z biurokracją na kolejnych etapach rozwoju Fundacji. Oczywiście bez pomocy różnych osób, zwłaszcza Małgorzaty, nie poradziłbym sobie, albo po prostu machnął w końcu na to ręką.

Zmaganie między osobistą twórczością a tworzeniem przestrzeni dla innych

Dużym wyzwaniem jest też dla mnie godzenie mojej pracy filozoficznej i pisarskiej z prowadzeniem „Tezeusza”. Choć te dwie aktywności jakoś się przenikają, to jednak napięcie między nimi jest obecne. Osobiście czuję, że moim pierwszoplanowym powołaniem twórczym jest filozoficzno-teologiczne pisarstwo, a w dalszej kolejności tworzenie inicjatyw religijnych i kulturalnych. Jakoś zawsze szczęśliwie się składało, że w „Tezeuszu” byli i są ludzie, którzy lubią typowo redakcyjną robotę, dzięki czemu możemy uzupełniać się. Ja skupiam się na trzymaniu całości spraw „Tezeusza”, wyznaczaniu głównych kierunków rozwoju, staram się regularnie w nim pisać. Do redagowania bardziej autorskiego i z nerwem powrócę  jak będą większe możliwości finansowe i będzie można zamawiać nowe wartościowe teksty dobrych autorów.

Od służby do miłości

Kluczową relacją jaka łączy mnie z „Tezeuszem” nazwałbym służbą i odpowiedzialnością. Chciałbym, by ta odpowiedzialność płynęła w coraz większym stopniu z dojrzałej i bezinteresownej miłości wobec tych, którym staram się służyć. Wiem, jak jestem jeszcze daleki od tego. Po ludzku biorąc radości i satysfakcje płynące z zaangażowania w „Tezeusza” daleko przekraczają troski i kłopoty, co pozwala zachować pogodę ducha i nie dać się zwariować. Moje życie byłoby chyba uboższe bez "Tezeusza", a świat mniej sensowny i przyjazny. Myślę też, że praca w „Tezeuszu” przez te lata stała się dla mnie nie tylko ważną częścią mojego życia, ale też i powołania jako człowieka i duchownego. Głęboko wierzę, że to, co najlepsze w „Tezeuszu” jest inicjowane i chciane przez dobrego Boga.

Małgorzata Frankiewicz, Czym jest dla mnie "Tezeusz"?

Moje blogi na video w YouTube