W poszukiwaniu pewności
Josh McDowell, Thomas Williams
Wydawnictwa Vocatio
Czy to ważne, w co wierzę?
Prawda o Prawdzie
Pewnego wieczoru na młodzieżowej konferencji wyznaniowej przemawiałem do tłumu licealistów i studentów. Uczestnicy spotkania nie należeli do grona zwykłej młodzieży chrześcijańskiej. Byli to najbardziej błyskotliwi i wyjątkowi przedstawiciele swoich kościołów, wybrani przez ich liderów. Chciałem przekonać się, na ile owi młodzi ludzie orientują się w kwestiach chrześcijaństwa oraz jak silne są ich przekonania religijne. Dlatego w pewnym momencie w czasie spotkania wziąłem mikrofon bezprzewodowy i zacząłem się przedzierać przez tłum pełen ożywionych, promiennych twarzy.
Zbliżywszy się do pewnego młodzieńca, podniosłem swoją Biblię i zapytałem:
– Czy wierzysz, że Pismo Święte jest Słowem Bożym?
Tak! – odpowiedział pełen przekonania.
Kontynuowałem swoje badanie:
– Czy wierzysz, że Biblia jest prawdziwa?
– Tak! – zabrzmiało po raz drugi.
Wtedy zapytałem:
– Czy jest bezbłędna i wiarygodna pod względem historycznym?
– Oczywiście! – odrzekł bez wahania.
Wtedy zniżyłem głos i zapytałem go:
– Dlaczego?
Spojrzał na mnie, wzruszył ramionami i powiedział:
– To trudne pytanie.
Zwróciłem się do kolejnego studenta i zarzuciłem go tymi samymi pytaniami. On także entuzjastycznie zgodził się, że Biblia jest prawdziwym Słowem Bożym. Jednak gdy zapytałem, dlaczego tak uważa, bezradnie rozłożył ręce. Tak było z każdym studentem, którego pytałem tego wieczoru. Wszyscy pewnie potwierdzali wiarę w Pismo Święte, ale żaden z nich nie potrafił jej uzasadnić. Choć ci młodzi ludzie należeli do śmietanki swojego wyznania, dali się zapędzić w kozi róg, jeśli chodzi o rozumienie podstaw wiary.
Następnego dnia w czasie sesji porannej, pewien młody człowiek – nazwijmy go Darren – podszedł do mnie podekscytowany.
– Ja znam odpowiedź – powiedział.
Zaskoczył mnie i nie byłem pewien, o co mu chodzi.
– Odpowiedź na co? – zapytałem.
– Odpowiedź na pytanie, dlaczego Biblia jest prawdziwa.
– Świetnie – powiedziałem. – Słucham.
– Ponieważ ja w to wierzę – odparł Darren.
Chciałem się upewnić, że dobrze rozumiem, o co mu chodzi.
Zapytałem: – Możesz powtórzyć?
Podniósł swoją Biblię i powiedział: – Jest prawdziwa, ponieważ
wierzę w to. – Cały promieniał z zadowolenia, jakby
właśnie wygrał nowe Ferrari. Młodzi ludzie, którzy w tym
czasie zebrali się wokół niego uśmiechali się, potakując z
entuzjazmem. Najwyraźniej wielka tajemnica została wyjaśniona.
Zapytałem go: – Czy to znaczy, że dla innych uczniów
w twojej szkole Biblia też jest prawdziwa?
– Tak, jeśli w to wierzą – odparł Darren.
Przez chwilę patrzyłem na niego. – Czy wiesz, jaka jest podstawowa różnica między nami? – zapytałem. – Dla ciebie Pismo Święte jest prawdziwe, ponieważ w to wierzysz.
Ja wierzę w Pismo Święte dlatego, że jest prawdziwe.
Co jest pierwsze: prawda czy wiara?
Na pierwszy rzut oka, moje stwierdzenie skierowane do tego młodego chrześcijanina może się wydawać mało znaczącym czepianiem się drobiazgów, podobnie jak spór o to, co było pierwsze: jajko czy kura. Zarówno jajka, jak i kura to częste elementy menu w wielu domach; jeśli więc zaspokajają nasz głód, po co łamać sobie głowę nad tym, co było pierwsze? Podobnie ma się rzecz z wiarą i prawdą: oba pojęcia współgrają ze sobą jako istotne elementy trwałej relacji z Bogiem.
Czy to ważne, które z nich jest pierwsze? Czy jedno jest ważniejsze od drugiego?
Tak, różnica, na którą zwróciłem uwagę Darrenowi, pomiędzy tymi dwoma podejściami do wiary i prawdy jest ważna. W istocie, te dwa poglądy są ze sobą diametralnie sprzeczne; nie można stosować ich jednocześnie. Twierdzę, że Biblia jest z zasady prawdziwa nawet wtedy, gdy ktoś w to nie wierzy. Darren sądzi, że Biblia jest prawdziwa dla niego lub jego przyjaciół, ponieważ w to wierzą.
Twierdzę, że prawda jest już ustalona, a my musimy na nią odpowiedzieć z wiarą. Jego zdaniem to my sami tworzymy prawdę, wybierając to, w co wierzymy. Zdaniem Darrena prawda jest umowna. Ja uważam, że prawda istnieje jako rzeczywistość obiektywna na zewnątrz nas i że jest prawdziwa dla wszystkich ludzi, zawsze i wszędzie. Darren twierdzi, że prawda jest płynna i da się dostosować do wewnętrznego systemu przekonań danej osoby. Różnica pomiędzy obydwoma poglądami nie jest jedynie abstrakcyjną kwestią teologiczną, ale ma daleko idące konsekwencje.
Nie łudźmy się: to, jak postrzegamy naturę prawdy decyduje o tym, czy znajdujemy
i doświadczamy pewności w naszym życiu. Na progu dorosłości młodzi ludzie tacy jak Darren mogą odczuwać pewną dozę pewności co do swoich nieprzemyślanych przekonań, ponieważ życie niesie ze sobą nadzieję i obietnicę. Zaabsorbowani zajęciami i dynamiką młodości, niewielu z nich znajduje czas na to, aby sprawdzić, w co wierzą i dlaczego. Ale to niesprawdzone poczucie pewności nie zaprowadzi ich daleko.
Prędzej czy później przekonania każdego człowieka zostaną poddane próbie w burzącym spokój kontakcie z rzeczywistością. W takim momencie pierwotna pewność wyparuje, jeśli nie będzie mocno ugruntowana w prawdzie absolutnej.
W dzisiejszym świecie ludzie coraz mniej troszczą się o prawdę, a bardziej o pewność.
Prawda jest dla nich pojęciem abstrakcyjnym, istniejącym gdzieś na zewnątrz, pojęciem, które być może ma niewielkie znaczenie praktyczne. Pragną jednak pewności, ponieważ daje im ona poczucie bezpieczeństwa. To uczucie bywa złudne, gdyż ludzie mogą odczuwać pewność co do przekonań, które są fałszywe. W rzeczywistości nie powinniśmy szukać pewności, ale sposobu poznania pewnej prawdy.
To właśnie znajomość prawdy i rozumienie powodów uzasadniających nasze przekonania daje nam trwałą pewność. Można przez pewien czas odczuwać pewność bez badania swoich przekonań, ale w ostatecznym rozrachunku prawdziwa, trwała pewność nie jest możliwa, jeśli nasze przekonania nie są mocno ugruntowane w prawdzie absolutnej. Dlatego też poszukiwanie pewności jest w istocie poszukiwaniem prawdy. Kiedy ludzie zaczynają rozumieć absolutny charakter prawdy – kiedy znajdują pewny powód, aby wiedzieć, że to, w co wierzą jest prawdą – pojawia się poczucie pewności.
Pogląd Darrena na prawdę i wiarę nie jest jedynie pojedynczym przebłyskiem na radarze współczesnego sposobu myślenia. W dzisiejszych czasach nie tylko młodzi ludzie tracą świadomość prawdy absolutnej. Przemawiając na innej konferencji, podszedłem do młodego pastora siedzącego w audytorium. Wcześniej przedstawiono mi go jako najbardziej wyróżniającego się, przenikliwego i teologicznie wykształconego ze wszystkich młodych działaczy
młodzieżowych tego wyznania.
Zadałem mu te same pytania co Darrenowi, a on odpowiedział to samo, co Darren: „ponieważ mam wiarę”. Wygląda na to, że osoby prowadzące i kształcące młodzież działają w oparciu o przekonanie, iż odwoływanie się do wiary tworzy doraźną prawdę dla każdego człowieka. Ten sposób myślenia przenika obecnie nie tylko umysły młodszych pokoleń, ale całe społeczeństwo amerykańskie. Nie dziwi więc fakt, że nasze dzieci dorastają w przekonaniu, że same muszą określać, co jest dla nich dobre. Świat przekonał ich, że nie istnieje inna prawda niż to, co sami uznają za prawdę.
Oczywiście, nie zawsze tak było. Do początków wieku XVIII większość ludzi powszechnie uznawała prosty fakt, że wiara w Boga oraz wynikające z niej zaufanie do Pisma Świętego stanowią główne drogi do prawdy. Dopiero z nadejściem oświecenia w wieku XVIII ludzki rozum zastąpił wiarę jako pewniejsza droga do prawdy. Coraz bardziej otwarcie zaczęto kwestionować istnienie Boga oraz autorytet Biblii.
Z oświecenia rozwinął się modernizm, który za jedyną wiarygodną metodę poznania prawdy obiektywnej uznawał dedukcję naukową. Ludzie pozostający pod wpływem tendencji modernistycznych twierdzili, że tylko nauka jest w stanie określić zakres ludzkiego poznania. Nadal poddawano w wątpliwość istnienie Boga ze względu na brak możliwości potwierdzenia Go metodami naukowymi. Stworzenie jako wyjaśnienie istnienia wszystkich żyjących organizmów na Ziemi zostało zastąpione bardziej przemawiającą do ludzi teorią ewolucji.
Josh McDowell, Thomas Williams
