Cmentarne trendy
Katarzyna Tymowska
Na miesiąc przed Świętem Wszystkich Świętych i Zaduszkami supermarkety oferują znicze, które palą się kilkadziesiąt godzin, kwiaty, które przez rok nie zmieniają koloru, a w internecie firmy proponują kompleksową opiekę nad grobami. Pamięć o zmarłych staje się kosztowna, a cmentarny marketing napędza konsumpcję. Co proponuje biznes, kupujemy. Cmentarze zamieniają się w miejsca demonstrowania konsumpcyjnych możliwości. Stają się też wyrazem złych gustów: szczególnie gdy popatrzymy na znicze tak wymyślne, że aż przerażające.
Do powodów tej kulturowej zmiany – w latach mojego dzieciństwa stanowiące większość ziemne groby nakrywaliśmy gałązkami sosen i zapalaliśmy świeczkę – należy społeczna presja i kreowana moda na przepych. Nie reagujemy, brak też reakcji ze strony np. ruchów ochrony środowiska. A media lubią pokazywać kolorowe obrazki tysięcy palących się zniczy, setek sztucznych kwiatów.
Znajomy proboszcz powiedział mi, że tak bardzo wzrosły koszty wywozu śmieci z cmentarza, że nadziwić się nie może, skąd jego parafianie mają pieniądze na takie wydatki, skoro żyją dość ubogo, a coraz liczniejsze grupy szukają pomocy w kole Caritas. Kiedy zaś zapowiada egzekwowanie opłat za utrzymanie grobów, następuje fala oburzenia. Na dodatek często w zniczach zostaje stearyna i szkło nie nadaje się do recyklingu – więc rośnie opłata za umieszczenie ich na wysypisku. Roczny koszt utrzymania cmentarza w czystości, jak ocenia proboszcz, starczyłby np. na budowę boiska z prawdziwego zdarzenia dla młodzieży.
Czy jest szansa na przywrócenie cmentarzom tajemniczej i spokojnej atmosfery? Może nałożyć, jak w innych krajach, wysokie podatki na szkodliwe dla środowiska grobowe gadżety; może organizacje ekologiczne podjęłyby uświadamiającą akcję społeczną; może przedstawiciele władzy zaprzestaliby składać sztuczne kwiaty na grobach związanych z narodową pamięcią, a Caritas i harcerze sprzedawaliby jedynie te znicze, które zostaną uznane za ekologiczne; może proboszczowie i zarządcy podawaliby informacje o kosztach utrzymania cmentarzy i wywozu śmieci… A może zaczniemy myśleć o prawdziwej pamięci o zmarłych, zamiast demonstrować, na co nas stać?
Katarzyna Tymowska
Tekst pochodzi z „Tygodnika Powszechnego”
Najnowszy numer 45 “Tygodnika Powszechnego” już w kioskach, a w nim m. in.:
Czy Medziugorje zostanie zlikwidowane przez Watykan?
Andrzej Stasiuk: Jadąc do Stambułu
Jak zamieszano Kościół w Meksyku w wojnę narkotykową?
Kobieta na czele Kościołów ewangelickich Niemiec”
Zaprenumeruj e-tygodnik!