KALENDARIUM
Kościół w Polsce 2009 – najważniejsze wydarzenia
Opracował Tomasz Królak
STYCZEŃ
12 – KAI obchodziła 15-lecie działalności. W jubileuszowym spotkaniu uczestniczyli m.in. nuncjusz apostolski, Prymas Polski i przedstawiciele mediów z całego kraju.
17 – Wspólną modlitwą „Ojcze nasz”, śpiewaniem psalmów, refleksją nad Biblią, koncertami i degustacją kuchni żydowskiej uczczono 17 stycznia w kilkunastu miastach XII Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Obchodzono go pod hasłem: „Łuk mój kładę na obłoki, aby był znakiem Przymierza między mną a ziemią”.
18-25 – Słowa z Księgi Ezechiela „Aby byli jedno w Twoim ręku” towarzyszyły obchodom Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan. W kościołach różnych wyznań w całym kraju organizowano ekumeniczne modlitwy z kazaniami przedstawicieli innych Kościołów. Ubiegłorocznym modlitwom towarzyszyła zbiórka pieniędzy dla chrześcijan prześladowanych w Indiach.
22 – Ks. prof. Michał Heller otrzymał tytuł doktora honoris causa UKSW. Senat uczelni wyraził „szacunek i uznanie dla działalności ks. Hellera, który jako wybitny znawca teologii, filozofii i nauk szczegółowych ukazał na nowo możliwość i potrzebę racjonalnego dialogu między wiara a wiedzą”.
26 – Pod hasłem „Wspólnie na rzecz godności małżeństwa i rodziny”, odbyło się w Warszawie spotkanie modlitewne z okazji IX Dnia Islamu. Inicjatywa polskiego Kościoła jest pionierska w skali świata.
Ponad 3,5 mln pielgrzymów i turystów z 81 krajów odwiedziło w 2008 Jasną Górę, zaś sanktuarium maryjne w Licheniu – ok. 1,4 mln pielgrzymów – wynika z ogłoszonych danych.
Prawie 7 mln złotych zebrała w roku 2008 Fundacja KEP „Dzieło Nowego Tysiąclecia” – podało biuro Fundacji. Środki te zasiliły fundusz stypendialny wspierający uzdolnioną młodzież z uboższych rodzin.
W Polsce nadal spada liczba powołań – wynika z ogłoszonego w styczniu raportu Episkopatu. W 2008 r. do seminariów diecezjalnych i zakonnych wstąpiło 953 kandydatów, podczas gdy jeszcze 4 lata wcześniej było ich 1,5 tys. Podobnie w zakonach żeńskich: życie zakonne rozpoczęło 379 kobiet wobec 723 w roku 2000. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy bp Wojciech Polak – odpowiedzialny z ramienia KEP za powołania – wymienia niż demograficzny, wyjazdy zagraniczne w poszukiwaniu pracy a także „agresywne, jednostronne przedstawianie i nagłaśnianie wewnętrznych problemów Kościoła”.
LUTY
4 – Ks. prałat Grzegorz Kaszak, dotychczasowy sekretarz Papieskiej Rady ds. Rodziny został mianowany przez papieża Benedykta XVI biskupem diecezji sosnowieckiej. Uroczystość przyjęcia sakry biskupiej i ingresu do katedry w Sosnowcu odbyła się 28 marca. 45-letni bp Kaszak stał się najmłodszym polskim ordynariuszem.
5 – 90. rocznicę utworzenia obchodził Ordynariat Polowy Wojska Polskiego. Jego pierwszym biskupem był Stanisław Gall, który opracował statut zatwierdzony przez Stolicę Apostolską. Drugim ordynariuszem wojskowym był od 1933 r. bp Józef Gawlina. Po 1945 r. władze nie zezwoliły na odtworzenie biskupstwa polowego. Mógł się odrodzić po upadku komunizmu – w 1991 r. biskupem polowym został Leszek Sławoj Głódź, obecnie metropolita gdański. Od 2004 r. Ordynariatem Polowym kieruje bp Tadeusz Płoski. Diecezja polowa liczy obecnie 92 parafie (w tym jedną zagraniczną, w Belgii), posługuje w nich 176 kapelanów – duchownych będących jednocześnie oficerami zawodowymi w WP oraz 12 kapelanów pomocniczych.
10 –Zmarł prof. Jan Błoński, wybitny historyk literatury, krytyk, tłumacz i eseista. W 1987 r. w „Tygodniku Powszechnym” ukazał się jego tekst „Biedni Polacy patrzą na getto”, oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich. Miał 78 lat.
16 – Z udziałem Prezydenta RP i Prymasa Polski w Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się uroczysta premiera filmu Rafała Wieczyńskiego „Popiełuszko. Wolność jest w nas”. Pokaz przyjęto owacyjnie. W ciągu 2 pierwszych miesięcy film obejrzało ponad 1,3 mln widzów, co uplasowało go w czołówce polskich filmów ostatnich lat.
19 – Piłkarska reprezentacja polskich księży obroniła w Bradze tytuł mistrzów Europy. W finale pokonali gospodarzy turnieju, Portugalię 2:0.
21 – Bp Andrzej Dzięga, dotychczasowy ordynariusz sandomierski, został mianowany przez papieża Benedykta XVI arcybiskupem szczecińsko-kamieńskim. Ingres 56-letniego hierarchy do katedry w Szczecinie odbył się 4 kwietnia.
24 – Kard. Henryk Gulbinowicz, emerytowany metropolita wrocławski został odznaczony przez Prezydenta RP najwyższym odznaczeniem państwowym, Orderem Orła Białego. 86-letniego kardynała nagrodzono za działalność na rzecz przemian demokratycznych, humanizacji życia społecznego, pracę duszpasterską i działalność charytatywną.
Nakładem Edycji św. Pawła ukazały się „Beskidzkie rekolekcje. Dzieje przyjaźni księdza Karola Wojtyły z rodziną Półtawskich”. Książka zawierająca niepublikowane dotąd prywatne listy Papieża, zapis drogi duchowej dr. Półtawskiej pod kierownictwem księdza, biskupa, kardynała i papieża Wojtyły stała się wielkim bestsellerem.
MARZEC
1 – Zmarł ks. prał. Jerzy Pawlik, zasłużony duszpasterz Polonii w krajach byłego bloku sowieckiego, krajowy koordynator pieszych pielgrzymek i przewodnik turystyczny. Miał 90 lat.
11 – Abp Józef Michalik, 67-letni metropolita przemyski, wybrany został przewodniczącym KEP na drugą, pięcioletnią kadencję. Na kolejną kadencję wybrali biskupi także dotychczasowego zastępcę przewodniczącego KEP, abp. Stanisława Gądeckiego, metropolitę poznańskiego. Podczas tego samego zebrania plenarnego w Warszawie biskupi wydali specjalne oświadczenie, w którym podano stanowisko Watykanu wobec zapytania Komisji Historycznej nt. przechowywanych w IPN dokumentów o polskich biskupach. „Stolica Apostolska stwierdza, że nie znajduje podstaw do oskarżenia członków Episkopatu Polski o zawinioną i dobrowolną współpracę ze służbami bezpieczeństwa PRL. W związku z powyższym biskupi uznają tę sprawę za zamkniętą”.
11 – Zmarł ks. Czesław Drążek, jezuita, wieloletni redaktor naczelny polskiego wydania „L’Osservatore Romano”, propagator kultu bł. Jana Beyzyma i współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Trędowatych. Miał 75 lat. Został pochowany w Krakowie.
25 – W całym kraju obchodzono Dzień Świętości Życia. Z tej okazji otwierano kolejne „okna życia” – miejsca, w których matki mogą bezpiecznie pozostawić nowo narodzone dziecko, zachowując anonimowość. Modlono się o poszanowanie życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Dyrektor Caritas Polska zapowiedział uruchomienie „okien życia” we wszystkich polskich diecezjach. Pierwsze powstało w 2006 r. (w Krakowie), obecnie działa kilkanaście.
KWIECIEŃ
2 – Modlitwami w kościołach i na placach w intencji rychłej beatyfikacji Jana Pawła II uczczono 4. rocznicę śmierci papieża Wojtyły. Z tej okazji zainaugurował działalność nowy portal franciszkańska3.
3-5 – „Wolność” była tematem wiosennej edycji Gdańskiego Areopagu. Spotkania z duchownymi, politykami, artystami zorganizowano w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku-Ołowiance. W debatach uczestniczyli m.in. Jerzy Buzek, abp Tadeusz Gocłowski, Stefan Chwin, prof. Ireneusz Krzemiński, Dariusz Rosati i o. Maciej Zięba OP.
6 – Zmarł prof. Andrzej Stelmachowski, prawnik, marszałek Senatu I kadencji, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w latach 1990-2008, doradca Episkopatu, prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. Miał 84 lata. Prezydent RP oznaczył go pośmiertnie Orderem Orła Białego.
18 – Bp Zygmunt Zimowski, dotychczasowy biskup radomski, został mianowany przez papieża przewodniczącym Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia i podniesiony do godności arcybiskupa. Benedykt XVI przyjął rezygnację z kierowania tą dykasterią złożoną ze względu na ukończenie przewidzianego prawem wieku przez kard. Javiera Lozano Barragána. Do końca czerwca abp Zimowski jako administrator apostolski kierował diecezją radomską.
21 – W Polsce adoptuje się rocznie zaledwie 3200 dzieci – wynika z raportu Fundacji Świętego Mikołaja. To mało – alarmuje Fundacja – zważywszy, że np. zaledwie w pierwszej połowie 2008 roku rodzice blisko 14,5 tys. dzieci zostali pozbawieni praw rodzicielskich lub ograniczono im te prawa.
23 – Dyrektor kanału religia.tv ks. Kazimierz Sowa i dziennikarz TVN/CNBC Biznes Marek Tejchman zostali laureatami ósmej edycji Nagrody Dziennikarskiej „Ślad” im. bp. Jana Chrapka. Nagrodę Diamentowego „Śladu” za całokształt dokonań otrzymała Ewa Szumańska, publicystka „Tygodnika Powszechnego”, znana też ze skeczy radiowych o młodej lekarce. Zwycięzców ogłoszono podczas uroczystej gali, która odbyła się w Domu Arcybiskupów Warszawskich.
29.04-3.05 – Z pięciodniową wizytą przebywał w Polsce kard. Tarcisio Bertone, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej. Kardynał m.in. odebrał doktorat honoris causa KUL, przewodniczył uroczystościom 3 Maja na Jasnej Górze, spotkał się z Radą Stałą Episkopatu i biskupami diecezjalnymi oraz odwiedził archidiecezję gdańską.
Kościołowi w Polsce potrzebny jest duchowy przywódca – uznało 62 proc. praktykujących katolików badanych w kwietniu przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK). Na pytanie o to, kto powinien być tym duchowym liderem, najczęściej wskazywano kard. Stanisława Dziwisza i abp. Józefa Michalika. 60 proc. ankietowanych uznało, że lustracja biskupów i księży nie jest konieczna; aż 40 proc. przyznało, iż zna księży „chciwych i lekceważących wiernych”, a 26 proc. – żyjących w konkubinacie. Zdaniem 27 proc. biskupi wyciągają konsekwencje wobec duchownych łamiących celibat lub molestujących nieletnich, przeciwne zdanie miało 29 proc. ankietowanych. Komentując te dane dyrektor ISKK ks. prof. Witold Zdaniewicz ocenił, że mogą one świadczyć, iż w Kościele „pojawiły się ślady kryzysu”. Natomiast według ks. prof. Janusza Mariańskiego, socjologa z KUL, polska religijność będzie zbliżać się do europejskiej normy, czyli sekularyzacji, dechrystianizacji i osłabienia więzi z Kościołem, widocznej choćby w Niemczech.
W 2008 roku w niedzielnych Mszach św. uczestniczyło 40,4 proc. wiernych tj. o 3,8 proc. mniej niż rok wcześniej – wynika z ogłoszonego w kwietniu 2009 raportu ISKK. Najwyższy wskaźnik odnotowała tradycyjnie diecezja tarnowska (67,8 proc.), najmniejszy zaś szczecińsko-kamieńska (26,8 proc.). O 2,3 proc. spadła też liczba katolików przystępujących do Komunii św. Badanie przeprowadzono 23 listopada 2008 r.
MAJ
16 – Z udziałem jedenastu Kościołów i wspólnot chrześcijańskich na stołecznym Placu Zamkowym odbyło się Warszawskie Ekumeniczne Święto Biblii. Podczas imprezy zorganizowanej przez Towarzystwo Biblijne w Polsce były konkursy plastyczne, przedstawienia teatralne i występy chórów dziecięcych. Święto stanowiło część ogólnopolskich Ekumenicznych Dni Biblijnych, których celem jest popularyzacja Pisma Świętego.
17-19 – Ponad 90 wystawców uczestniczyło w XV Targach Wydawców Katolickich, które odbyły się na warszawskich Stegnach. Podczas kiermaszu zorganizowano szereg spotkań autorskich i dyskusji. Gośćmi honorowymi byli w tym roku wydawcy i kanały telewizyjne z Czech i Słowacji. Głównym laureatem nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich „Feniks 2009” został benedyktyn o. Leon Knabit.
CZERWIEC
7 – Po raz drugi obchodzono w Polsce Dzień Dziękczynienia. Jego głównym punktem była Msza św. odprawiona w niedzielę 7 czerwca przed Świątynią Opatrzności Bożej w Wilanowie, podczas której odnowiono Akt Dziękczynienia Bogu za wolną Polskę. Wspominano okrągłe rocznice wizyt Jana Pawła II do Ojczyzny – w roku 1979 r. i 1999 (kiedy to odwiedził Sejm) oraz odzyskanie wolności w roku 1989. Obchody zainaugurowała liturgia sprawowana 6 czerwca na stołecznym Placu Piłsudskiego z udziałem kilkunastu tysięcy przedstawicieli ruchów i stowarzyszeń z całej Polski oraz mieszkańców stolicy. W całym kraju zbierano ofiary na rzecz dalszych prac przy budowie Centrum Bożej Opatrzności.
7 – Ponad 80 tys. osób – także z Czech, Słowacji, Węgier, Francji, Ukrainy, Białorusi i krajów bałtyckich – uczestniczyło w XIII Ogólnopolskim Spotkaniu Młodych na Polach Lednickich, które przebiegało pod hasłem „Rozpoznać czas”. Tradycyjnie spotkanie zakończyło przejście uczestników przez symboliczną Bramę III Tysiąclecia. Najważniejszym punktem był dokonany przez młodzież „akt wyboru Chrystusa”, którą to deklarację wypowiedziano w kilku językach.
18 – W specjalnej uchwale posłowie uczcili 10. rocznicę wizyty Jana Pawła II w Sejmie RP. „Ojciec Święty był przez lata i nadal pozostaje autorytetem i przewodnikiem na drodze ku wolności, demokracji i zjednoczonej Europie” – czytamy w uchwale.
19-20 – Rozpoczynający się Rok Kapłański i wyzwania bioetyczne były głównymi tematami 348. zebrania plenarnego KEP, które odbyło się w Łomży. W swoim referacie przewodniczący Episkopatu abp Józef Michalik zaapelował o świętość kapłanów, ich odpowiedzialność za rzeczywistość, w której żyjemy oraz rolę wychowawcy, także w wymiarze społecznym. Kwestie bioetyczne referował abp Henryk Hoser, przewodniczący Zespołu ds. Bioetycznych KEP, w którego skład wchodzą lekarze, bioetycy, teolodzy moralni i prawnicy. W rozmowie z KAI abp Hoser, dokonując analizy przygotowywanych w Sejmie pięciu projektów ustaw bioetycznych, powiedział, że bliskie nauczaniu Kościoła są dwa projekty ws. in vitro: posła Bolesława Piechy oraz inicjatywy „Contra in vitro”, choć ten ostatni ma charakter zbyt skrótowy. Hierarcha dodał, że wiele pozytywnych elementów w zakresie ochrony embrionu ludzkiego zawiera także projekt posła Jarosława Gowina. Poinformował, że Zespół pracuje nad tekstem dokumentu, który będzie dawać odpowiedź na liczne problemy wynikające z rozwoju biotechnologii i biomedycyny.
21 – Pod przewodnictwem legata papieskiego kard. Józefa Glempa odprawiona została Msza św. w ramach centralnych obchodów milenium męczeńskiej śmierci św. Brunona z Kwerfurtu. W uroczystej celebrze na wzgórzu, tradycyjnie uważanym za miejsce męczeństwa misjonarza wziął udział Episkopat Polski, biskupi z zagranicy oraz ok. 20 tys. wiernych. Św. Brunon, biskup i męczennik urodził się w roku 974. Wraz ze św. Wojciechem czczony jest jako misjonarz północno-wschodnich ziem polskich Poniósł śmierć męczeńską wraz z 18 misjonarzami w lutym lub marcu 1009 r., podczas podjętej na prośbę króla Bolesława Chrobrego misji do Prus.
25 – Polityka prorodzinna, bioetyka i ustawy nt. in vitro były głównymi tematami rozmów podczas spotkania Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu, które odbyło się w Kancelarii premiera. Ekspertka strony kościelnej Joanna Krupska przypomniała, że w Polsce świadczenia na rzecz rodziny są najniższe w Europie, a 26 proc. dzieci żyje poniżej granicy ubóstwa. Wykazała ponadto, że rodziny wielodzietne są najuboższą grupą społeczną. Ze strony rządowej minister Michał Boni, przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów, podtrzymał zobowiązania rządu z listopada 2008 roku, dotyczące przygotowania projektu kompleksowej polityki na rzecz rodzin, zwłaszcza wielodzietnych. Wiceprzewodniczący Komisji abp Sławoj Leszek Głódź powiedział po spotkaniu, że w odniesieniu do przygotowywanej ustawy ws. zapłodnienia in vitro „Kościół nie oczekuje, by strona rządowa mówiła językiem Kościoła”. Metropolita gdański dodał, że w dziedzinie ustawodawstwa dotyczącego in vitro stanowisko Kościoła jest jasne – stoi on na gruncie godności człowieka i jego życia.
Aż 78 proc. Polaków uważa, że pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny przyczyniła się do powstania „Solidarności” oraz obalenia komunizmu i odzyskania niepodległości w 1989 r. – podała CBOS w raporcie opublikowanym w przeddzień 30. rocznicy tej wizyty przypadającej 2 czerwca. 71 proc. pytanych uznało, że wszystkie pielgrzymki Jana Pawła II do Polski były równie ważne dla kraju. Zaledwie 6 na 100 ankietowanych bagatelizowało znaczenie papieskich pielgrzymek dla swego życia. Opinię, że świadectwo życia i nauczanie Jana Pawła II przyczyniły się do przemiany życia większości Polaków wyraziło 81 proc. badanych. Autorzy raportu zauważyli, że docenianie roli papieża ma tendencję rosnacą. Jednocześnie zdecydowana większość Polaków (73 proc.) zadeklarowała, że w swoim życiu kieruje się wskazaniami Jana Pawła II.
LIPIEC
1 – W Lublinie obchodzono 440. rocznicę podpisania Unii Lubelskiej. Obecni byli prezydenci Polski, Litwy i Ukrainy i Białorusi, reprezentowanej przez b. przewodniczącego Rady Najwyższej. Otrzymali oni (oraz nieobecni na uroczystościach prezydenci Łotwy i Estonii) doktoraty honoris causa KUL. Na dziedzińcu uczelni odsłonięto tablicę ze słynnymi słowami Jana Pawła II: „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej”. O potrzebie budowania jedności między narodami w duchu wierności dziedzictwu Unii Lubelskiej mówił podczas nabożeństwa ekumenicznego w archikatedrze abp Józef Życiński.
7 – W Warszawie zaprezentowano nową encyklikę Benedykta XVI „Caritas in veriate”. Podczas konferencji KAI w siedzibie sekretariatu KEP, prof. Adam Glapiński podkreślił, że pojawia się ona w najbardziej odpowiednim momencie – gdy światowa gospodarka, dotknięta jest głębokim kryzysem. Kryzys ten pojawił się zaś w chwili, gdy zglobalizowana gospodarka wymknęła się spod kontroli gwarantującej bezpieczny i sprawiedliwy przepływ kapitału i dóbr. Bp Piotr Jarecki – członek Papieskiej Komisji Iustitia et Pax i przewodniczący Rady ds. Społecznych Konferencji Episkopatu Polski zwrócił m.in. uwagę, że Benedykt XVI postuluje wprowadzenie logiki daru bezinteresowności i braterstwa w rzeczywistość rynku, gdyż bez bezinteresowności nie można realizować sprawiedliwości. Wspomniał też o związkach pomiędzy ekologią ludzką a ekologią środowiska, o których też jest mowa w najnowszej encyklice.
17 – Zmarł prof. Leszek Kołakowski, wybitny polski filozof, autor m.in. „Głównych nurtów marksizmu”, „Obecności mitu” i „Jeśli Boga nie ma…”. Uczestnik spotkań naukowych z Janem Pawłem II w Castel Gandolfo. Znaczącą część swojego pisarstwa poświęcił fenomenowi religii, u schyłku życia głosząc m.in. tezę, iż „chrześcijaństwo jest religią żywą, póki są chrześcijanie tego samego ducha, co dawni męczennicy”. Miał 82 lata.
17 – Kwotę 2 100 tys. złotych ofiarowali polscy katolicy na potrzeby Kościoła katolickiego w krajach byłego ZSRR, podczas dziewiątego Dnia Modlitwy za Kościół na Wschodzie w drugą niedzielę Adwentu, 7 grudnia 2008 r. – poinformował ks. dr Józef Kubicki, dyrektor biura Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy KEP. Ponadto Polacy przekazywali pieniądze bezpośrednio przedstawicielom tamtejszych wspólnot podczas ich wizyt w parafiach w Polsce.
SIERPIEŃ
1 – W całej Polsce, ale szczególnie uroczyście w stolicy obchodzono 65. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. O 17.00 – w godzinie „W” – zabrzmiały dzwony warszawskich kościołów. 31 lipca wieczorem, podczas Mszy św. sprawowanej pod pomnikiem Powstania Warszawskiego, abp Kazimierz Nycz przestrzegł przed załatwianiem przy takiej okazji bieżących sporów. „Potrzeba nam refleksji, zadumy, ciszy i modlitwy” – mówił hierarcha.
3 – Ponad 550 ewangelizatorów uczestniczyło w Kostrzyniu nad Odrą w zakończonym 3 sierpnia 10. Przystanku Jezus, który towarzyszył festiwalowi rockowemu Przystanek Woodstock. Tradycyjnie już rekolekcje poprowadził bp Edward Dajczak – ordynariusz koszalińsko-kołobrzeski. Hasłem ewangelizatorów były słowa z Ewangelii św. Marka „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię”.
14 – Ks. dr hab. Andrzej Czaja (lat 45), kierownik Katedry Pneumatologii i Eklezjologii na Wydziale Teologii KUL został mianowany nowym biskupem opolskim. Święcenia biskupie i ingres do katedry opolskiej odbyły się 29 sierpnia. Poprzedni ordynariusz diecezji opolskiej, abp Alfons Nossol przeszedł na emeryturę.
15 – Przypomnienie o tym, iż życie ludzkie jest święte było głównym motywem uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny na Jasnej Górze. W Mszy św. odpustowej sprawowanej pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Józefa Kowalczyka wzięło udział 150 tys. wiernych, przybyłych także w pielgrzymkach pieszych. W kazaniu Prymas Polski kard. Józef Glemp powiedział: „Wszędzie tam, gdzie naruszane są prawa natury, prawa do życia, prawo do godności ludzkiej, wszędzie tam każdy chrześcijanin ma obowiązek obrony tych wartości. Dziś chrześcijanin musi bronić nie tylko wiary, ale także rozumu, dlatego że zwolennicy nowej ideologii zwalczają także rozum u myślących logicznie i odpowiedzialnie”
25 – Ogłoszono wspólne oświadczenie przewodniczących Episkopatów Polski i Niemiec w związku z 70. rocznicą wybuchu II wojny światowej. Dokument zaprezentowany podczas zebrania polskich biskupów na Jasnej Górze (i równolegle przez biskupów w Niemczech) stwierdza, że „narodowosocjalistyczne Niemcy rozpętały w Europie wojnę, w czasie której zostały jawnie zanegowane zasady moralne i fundamentalne prawa człowieka”. Nawiązując do problemu wysiedleń biskupi ostrzegli przed „pokusą propagandowego wykorzystywania raz już w historii zaistniałych zranień i pobudzania resentymentów wynikających z jednostronnych interpretacji historycznych”. W dokumencie powtórzono słynne słowa z orędzia biskupów polskich do niemieckich z 1965 roku: „Przebaczamy i prosimy o wybaczenie”. Hierarchowie deklarują, iż pojednanie między obydwoma narodami jest darem, który mogą one wnieść w dzieło jednoczenia Europy.
Podczas spotkania na Jasnej Górze ogłoszono też obszerny, 100-stronicowy dokument Rady ds. Rodziny KEP pt. „Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie”. Biskupi przypominają w nim nauczanie Kościoła o wartości rodziny, analizują sytuację rodziny w Polsce i apelują o politykę prorodzinną w naszym kraju. Dokument zawiera propozycję strategii, która ma ochronić małżeństwo, rodzinę, jej wartości i godne życie. Autorzy oceniają, że w „polskiej polityce społecznej nie ma miejsca dla rodziny, a już zupełnie nie ma miejsca dla rodziny wychowującej większą liczbę dzieci”. Nazywają jednocześnie politykę prorodzinną „polską racją stanu i elementarnym obowiązkiem rządzących”.
WRZESIEŃ
4 – Zmarł Ryszard Rzepecki, jeden z najbardziej znanych polskich fotoreporterów, osobisty fotograf Prymasa Polski kard. Józefa Glempa, dokumentalista ponad 60 pielgrzymek Jana Pawła II, autor licznych albumów i wystaw dotyczących wydarzeń kościelnych w Polsce i na świecie. Miał 68 lat.
6-8 – Wybitni przedstawiciele wielu wyznań i religii oraz politycy i naukowcy z wielu krajów świata – w sumie blisko 2 tys. osób ze wszystkich kontynentów – uczestniczyli w Międzynarodowym Kongresie dla Pokoju, który odbywał się w Krakowie. Było to kolejne spotkanie z cyklu „Ludzie i Religie”, które od 1987 r. przygotowuje rzymska Wspólnota św. Idziego. Na program kongresu, który przebiegał pod hasłem „70 lat od wybuchu II wojny światowej”, złożyły się modlitwy wyznawców różnych religii i Kościołów oraz ponad 20 spotkań panelowych o problemach współczesnego świata i roli religii w ich rozwiązywaniu. Na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau odbył się Marsz i Ceremonia Pamięci. „Religie nie chcą wojny i nie chcą, aby wykorzystywano je dla wojny” – napisano w apelu końcowym. Współorganizatorem Kongresu był kard. Stanisław Dziwisz.
18 – Zmarła prof. Barbara Skarga, filozof, etyk, historyk filozofii, autorka wielu książek, redaktor naczelna pisma „Etyka”. Publikowała m.in. w miesięczniku „Znak”. Podczas wojny łączniczka AK, więziona w sowieckich łagrach, odznaczona Orderem Orła Białego. Miała 90 lat.
23 – Sąd okręgowy w Katowicach orzekł, że „Gość Niedzielny” i jego wydawca, archidiecezja katowicka, mają przeprosić Alicję Tysiąc i zapłacić jej 30 tys. zadośćuczynienia za artykuły w „GN”. Zdaniem Tysiąc sugerowały one, że zabiegając o aborcję usiłowała dopuścić się zabójstwa własnego dziecka. Redaktor naczelny tygodnika ks. Marek Gancarczyk ocenił, że wyrok jest zamachem na wolność słowa i zapowiedział odwołanie się od wyroku (co nastąpiło 2 listopada). Opinię, iż wyrok budzi wiele wątpliwości wyraził też Rzecznik Praw Obywatelskich dr Janusz Kochanowski.
23-29 – W Polsce przebywała delegacja duchownych prawosławnych z klasztoru św. Nila na wyspie Stołobienskoje k. Ostaszkowa. W czasach sowieckich klasztor, odebrany prawosławnym, pełnił rolę więzienia, w którym w latach 1939-40 przetrzymywano polskich oficerów, zamordowanych następnie przez NKWD. Głównym celem wizyty było odebranie na Jasnej Górze kopii Cudownego Obrazu Czarnej Madonny dla wznoszonej na terenie klasztoru kaplicy pod Jej wezwaniem. Będą tam modlić się prawosławni, a także Polacy, w tym rodziny ofiar. Goście z Rosji odwiedzili kilka polskich miast, święte miejsca prawosławia, zostali też przyjęci przez przedstawicieli Episkopatu, m.in. sekretarza generalnego KEP bp. Stanisława Budzika.
28 – W Warszawie obradował Zespół Ekspertów KEP ds. Bioetycznych. „Kiedy zakaz in vitro zostaje odrzucony, to obowiązkiem posłów zatroskanych o ochronę godności człowieka jest dalsza aktywność w procesie legislacyjnym, aby maksymalnie ograniczyć szkodliwe aspekty regulacji” – oświadczył po spotkaniu członek zespołu ks. prof. Franciszek Longchamps de Berier
29 –Abp Henryk Hoser, przewodniczący Zespołu Ekspertów KEP ds. Bioetycznych powiedział w rozmowie z KAI: „Kompromis moralny nie jest możliwy. Rolą posłów jest walka o najwyższe dobro, jakie jest możliwe do osiągnięcia. Kościół nie może proponować zła. Kościół toleruje wymuszone mniejsze zło, ale nie proponuje go”.
PAŹDZIERNIK
7 – Podczas zebrania plenarnego KEP w Warszawie promulgowano nowy statut tego gremium. Zakłada on m.in. wzmocnienie pozycji biskupów diecezjalnych, określa obowiązki Prymasa Polski (zapewniając mu stałe miejsce w Radzie Stałej i podkreślając jego „honorowe pierwszeństwo” wśród biskupów, które wyrażać się będzie m.in. podczas uroczystości liturgicznych). Statut ustanawia nowe gremium decyzyjne KEP – Radę Biskupów Diecezjalnych, składającą się ze wszystkich urzędujących biskupów diecezjalnych oraz tych, którzy są z nimi prawnie zrównani. I kolejna nowość – do rad i zespołów Konferencji Episkopatu będą mogli należeć jako członkowie kapłani i ludzie świeccy – dotąd mogli oni być jedynie konsultorami.
8-11 – Ponad 500 delegatów z 29 krajów kontynentu uczestniczyło w Gdańsku w I Katolickich Dniach Społecznych dla Europy. W specjalnym przesłaniu przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso wyraził „hołd pamięci” dla Jana Pawła II, którego „słowa i odwaga miały decydujące znaczenie dla przyszłości Europy”. Metropolita gdański abp Sławoj Leszek Głódź nawiązując do przewodniego tematu kongresu: „Solidarność wyzwaniem dla Europy”, nazwał spuściznę „Solidarności” ważną nie tylko dla Polski, ale i Europy, i Kościoła.
Dyskutowano m.in. o roli rodziny i kryzysie demograficznym oraz roli religii w budowaniu odpowiedzialności za życie społeczne. W końcowym Apelu wezwano do solidarności na trzech płaszczyznach: między pokoleniami, w obrębie kontynentu oraz Europy z resztą świata. Kongres organizowały: Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) z Brukseli i Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku.
11 – Pod hasłem „Jan Paweł II – papież wolności” w całym kraju obchodzono po raz 9. Dzień Papieski. Na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się specjalna sesja naukowa, na Zamku Królewskim rozdano nagrody TOTUS (otrzymał go m.in. słynny biograf papieża Wojtyły George Weigel), w kościołach w całej Polsce zbierano ofiary na fundusz stypendialny organizatora Dnia, Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia, które pomaga już ponad 2 tysiącom uzdolnionych młodych ludzi z ubogich rodzin.
16 – Zmarł abp Marian Przykucki, pierwszy metropolita szczecińsko-kamieński. Wcześniej, w latach 1973-81 był biskupem pomocniczym archidiecezji poznańskiej, w latach 1981-92 – biskupem chełmińskim. Miał 85 lat.
16 – Bp Henryk Tomasik, dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji siedleckiej został mianowany przez papieża Benedykta XVI biskupem radomskim. Ingres do tamtejszej katedry 63-letni hierarcha odbył 14 listopada.
19 – Tysiące wiernych z całego kraju uczestniczyły w uroczystej Mszy św. w 25 rocznicę męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Podczas liturgii sprawowanej w kościele pw. św. Stanisława Kostki w Warszawie abp Kazimierz Nycz podkreślił, że zamordowany przez SB kapelan „Solidarności”, „uczył nas jak zło dobrem zwyciężać i to był testament jego życia”. Po zakończeniu Mszy prezydent Lech Kaczyński wręczył matce ks. Jerzego przyznany kapłanowi pośmiertnie Order Orła Białego – najwyższe polskie odznaczenie.
Po blisko dziesięcioletnich pracach opublikowano projekt dokumentu nt. tzw. małżeństw mieszanych, tzn. o różnej przynależności wyznaniowej. Jest to owoc współpracy Komisji Teologicznej Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE) i Komisji ds. Dialogu między Polską Radą Ekumeniczną a Konferencją Episkopatu Polski. Do ostatecznego podpisania dokumentu potrzebna będzie także zgoda Stolicy Apostolskiej.
Zdaniem blisko połowy Polaków (48 proc.) lekarze powinni spełniać wolę cierpiących nieuleczalnie chorych, którzy domagają się podania im środków powodujących śmierć. Poziom akceptacji eutanazji wzrósł w porównaniu z rokiem 2007 aż o 11 punktów procentowych i jest zróżnicowany, w zależności od wieku, religijności oraz poglądów politycznych – wynika z październikowego sondażu CBOS.
LISTOPAD
8 – Pod hasłem „Indie” po raz pierwszy obchodzono w Polsce Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym. W naszym kraju przebywał z tej okazji abp Raphael Cheenath SVD z indyjskiego stanu Orisa. Opowiadał on o sytuacji w Indiach, gdzie w ostatnich czasach dochodziło do brutalnych prześladowań chrześcijańskiej mniejszości. Wg organizacji „Kirche in Not” monitorującego sytuację chrześcijan na całym świecie, ok. 170 tys. wyznawców Chrystusa ginie każdego roku za wiarę.
20-21 – Goście z pięciu kontynentów uczestniczyli w kongresie „Media katolickie na świecie i w Polsce: szanse i zagrożenia” zorganizowanej w kierowanej przez o. Tadeusza Rydzyka CSsR Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. „Kościół żyje, Pan Bóg żyje i ma swoich ludzi. Nas jest znacznie więcej. Tylko musimy się pozbierać” – powiedział redemptorysta podczas jednej z dyskusji.
26 – Polscy biskupi skrytykowali wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, który oznajmił, że krzyże w klasach szkół państwowych we Włoszech stanowią naruszenie wolności religijnej. „Obrona krzyża jest zadaniem nas wszystkich. Prawa niewierzącej mniejszości powinny być łączone z obowiązkiem respektowania praw większości ludzi wierzących” – czytamy w komunikacie z zebrania plenarnego KEP na Jasnej Górze. Biskupi przyjęli też dokument określający zasady okresu propoedeutycznego w seminariach, który ma pomóc w głębszej formacji kandydatów do kapłaństwa.
GRUDZIEŃ
2 – Trybunał Konstytucyjny uznał, że wliczanie ocen z religii do średniej ocen na świadectwie jest zgodne z Konstytucją RP. Trybunał badał wniosek posłów lewicy, którzy uznali rozporządzenie w tej sprawie za sprzeczne z konstytucyjną zasadą bezstronności władz publicznych w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych.
3 – Sejm RP przyjął uchwałę ws. „ochrony wolności wyznania i promocji wartości będących wspólnym dziedzictwem narodów Europy”, krytykując werdykt Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu przeciwko wieszaniu krzyży we włoskich szkołach. Posłowie wyrazili „zaniepokojenie wszelkimi decyzjami, które godzą w wolność wyznania, lekceważą prawa i uczucia ludzi wierzących i burzą pokój społeczny”.
9 – W Warszawie obradowała Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu. Strona kościelna zwracała uwagę, że podpisana przed rokiem na spotkaniu Komisji deklaracja nt. polityki rodzinnej nie jest w zasadniczych punktach przez rząd realizowana. Odpowiadając min. Michał Boni wyraził nadzieję, że wychodzenie z kryzysu nabierze w 2010 roku „pełnego tempa” i realizacja postanowień będzie możliwa. Strona kościelna zaapelowała też o zdynamizowanie prac nad przyjęciem konkretnych projektów ustawodawczych w zakresie bioetyki. Natomiast przedstawiciele rządu zwrócili uwagę, że prace te i ich tempo należą do kompetencji Sejmu RP. Odnosząc się do inicjatywy ustanowienia dnia wolnego od pracy w święto Trzech Króli, strona rządowa przyznała, że zamierza wnieść projekt, który umożliwiłby to już w 2011 r., przy równoczesnym poszukiwaniu takich rozwiązań, które nie powodowałyby strat ekonomicznych dla gospodarki.
8 – W Warszawie przedstawiono broszurę „Bioetyka katolicka” – wspólną publikację siedmiu tygodników katolickich. Była to pierwsza taka inicjatywa w historii polskich mediów. Bezpłatny dodatek wydany w łącznym nakładzie pół miliona egzemplarzy ukazał się równocześnie w „Gościu Niedzielnym”, „Idziemy”, „Niedzieli”, „Przewodniku Katolickim”, „Tygodniku Powszechnym”, „Wiadomościach KAI” i „Źródle”. Zagadnienia bioetyczne wyjaśniają najlepsi specjaliści, m.in. abp Henryk Hoser, przewodniczący Zespołu Ekspertów ds. Bioetycznych przy Konferencji Episkopatu i prof. Thomas Hilgers, twórca naprotechnologii. Pomysłodawcy chcieli w ten sposób wypromować wiedzę nt. bioetyki, która, jak podkreślali, wymaga w Polsce pilnego uporządkowania prawnego.
18 – Kard. Józef Glemp obchodził 80. rocznicę urodzin, a jednocześnie ostatni dzień swojej 28-letniej posługi jako Prymas Polski. W rodzinnym Inowrocławiu poświęcił Instytut swojego imienia i odprawił uroczystą Mszę św. dziękczynną. W homilii dziękował Bogu za wszystkie otrzymane łaski. Nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk przypomniał, że kard. Glemp przejął ster Kościoła w Polsce w przełomowych czasach – trudnych, zwłaszcza po ogłoszeniu stanu wojennego. „Składam wyrazy uznania za wielowątkowy i wielowymiarowy apostolski i ewangeliczny trud pasterski” – powiedział nuncjusz. 21 grudnia kard. Józef Glemp przyjął z rąk Prezydenta RP najwyższe polskie odznaczenie – Order Orła Białego.
19 – Arcybiskup metropolita gnieźnieński Henryk Muszyński uroczyście zainaugurował posługę jako nowy Prymas Polski, którą to funkcję – zgodnie z wolą papieża Benedykta XVI – objął po ukończeniu 80. roku życia przez dotychczasowego Prymasa, kard. Józefa Glempa.
21 – W Warszawie obradowała Rada Stała Konferencji Episkopatu Polski. Biskupi podziękowali Ojcu Świętemu Benedyktowi XVI za zatwierdzenie dekretów o heroiczności cnót Sługi Bożego Jana Pawła II, o męczeństwie Sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki oraz o cudzie dokonanym za wstawiennictwem bł. Stanisława Kazimierczyka, krakowskiego kanonika regularnego z XV wieku.
W komunikacie z obrad zaznaczono, że „Kościół w Polsce przyjmuje z wdzięcznością decyzję Ojca Świętego o przywróceniu tytułu prymasa Polski arcybiskupowi Gniezna, pierwszej polskiej stolicy metropolitalnej, który jest równocześnie kustoszem relikwii św. Wojciecha Biskupa i Męczennika, pierwszego patrona Polski”. Uznano ponadto, że „Zgodnie z tą decyzją tytuł prymasa Polski jest honorowy, co oznacza, że nie łączy się z władzą jurysdykcyjną, którą pełnią gremia statutowe Konferencji Episkopatu Polski. Zgodnie z obowiązującym Statutem Episkopatu prymas Polski jest z urzędu członkiem Rady Stałej KEP, koordynującej prace całej Konferencji. Ten sam Statut przewiduje również, że reprezentantem Konferencji na zewnątrz jest jej przewodniczący”.
29.12.2009–2.01.2010 – Ponad 30 tysięcy chrześcijan z całego kontynentu uczestniczyło w 32. Europejskim Spotkaniu Młodych (ESM), które z inicjatywy ekumenicznej wspólnoty braci z Taizé odbywało się w Poznaniu. Młodzi katolicy, prawosławni i protestanci modlili się, rozważali Pismo Święte, śpiewali psalmy i pieśni oraz wysłuchali refleksji przeora wspólnoty z Taizé brata Aloisa na temat sytuacji chrześcijan w Chinach. ESM odbyło się w Polsce po raz czwarty; dwukrotnie gospodarzem był Wrocław (1989, 1995) i raz Warszawa (1999).
Opracował Tomasz Królak
Tekst pochodzi z Wiadomości KAI nr. 01 2010
Zaprenumeruj ekai-tygodnik!
Dodaj komentarz
