Bliższa analogia do pasterza wychodzącego na poszukiwanie jednej zagubionej owcy to oczywiście obraz Boga poszukującego grzesznika. Ciekawe, że na ogół myślimy o nawróceniu jako zmianie swojego myślenia i zachowania. A tu ewangelista podpowiada nam, że to Bóg wychodzi na poszukiwania – podobnie zresztą jak w przypowieści o miłosiernym ojcu, który wybiega na spotkanie swojego syna. Wolny człowiek może zerwać ze złem i powrócić do Boga. Ale czy dziś nie częściej nasza wola jest zbyt słaba, żeby sprzeciwić się jakiejkolwiek pokusie?
Potrzebujemy miłosiernego Ojca, dobrego Pasterza, który złapie nas za ramię, da poczuć, że jest, że jest blisko, że kocha. Na szczęście taki jest właśnie nasz Bóg. Papież Franciszek mówi, że On ma „słabość miłości”, czyli tak kocha człowieka, że nie może się na niego obrażać, mimo największej krzywdy, jaką człowiek Mu wyrządza. Już sama świadomość Boga wychodzącego do człowieka wzmacnia ludzką wolę w zmaganiach z codziennością, ze słabościami.
Dalsza analogia do pasterza wychodzącego na poszukiwanie jednej zagubionej owcy to obraz współczesnego pasterza owiec, czyli tego, kto jest odpowiedzialny za Kościół. Swoją troską powinien on otaczać szczególnie tych, którzy są daleko, którzy są na zewnątrz, którzy są na peryferiach. W innym miejscu papież Franciszek rozróżnił na pasterzy i fryzjerów owiec. Ci ostatni tylko przytulają i głaszczą te owce, które są blisko. One z pewnością też potrzebują pasterskiej czułości i zainteresowania, ale tu akurat nie chodzi o nie, ale o wygodę i brak zaangażowania pasterza. Jasne jest, że o wiele więcej wysiłku trzeba włożyć w rozmowę, spotkanie z człowiekiem zagubionym czy poszukującym, niż żyjącym na co dzień tymi samymi wartościami, gdzieś blisko nas. Ale czy owoce osiągane ciężką pracą nie cieszą bardziej?
Celowo nie przeniosłem tego pasterskiego porównania bezpośrednio na biskupów czy kapłanów. Kościół tworzymy razem i każdy z nas ma w nim swoją cząstkę odpowiedzialności za jego kształt. W tym sensie także świeccy powinni czuć się pasterzami. Dlatego niezależnie od denominacji, realizowanego w swojej wspólnocie powołania, wypełnianych funkcji postawmy sobie pytanie o to, czy jesteśmy faktycznie pasterzami czy fryzjerami.
Branie na siebie odpowiedzialności pasterza jest dziś tym istotniejsze, że – jak mówi papież Franciszek – aktualnie proporcje są odwrócone: tulimy się do jednej owieczki, kiedy dziewięćdziesiąt dziewięć jest zagubionych…
Wróćmy do ewangelijnego obrazu z jeszcze innej perspektywy. Pasterz dostrzega, że zgubiła się jedna z jego stu owiec. Zostawia dziewięćdziesiąt dziewięć i idzie szukać jednej. Nie boi się zostawić bez opieki całego stada. To pokazuje, jak wielką siłą jest Kościół jako wspólnota. Dobrze uformowana poradzi sobie przez chwilę bez swojego pasterza. Może nawet nie zauważy, że odszedł na moment. Tu nawet nie chodzi o radzenie sobie w trudnych sytuacjach dzięki wsparciu braci i sióstr, tu chodzi o tworzenie Kościoła, czyli komunii osób. Sam nie mogę być Kościołem – potrzebuję wspólnoty osób. Kilka wersów dalej w tym samym rozdziale Ewangelii wg św. Mateusza przeczytamy, że „gdzie dwaj lub trzej zbierają się w Jego imię, tam On jest pośród nich” (por. Mt 18, 20).
Przed dziewięćdziesięciu dziewięcioma stoi jeszcze jedno zadanie: przyjęcie do stada tej zagubionej owcy, którą przyprowadzi pasterz. Najwłaściwsze wydaje się podzielenie radości samego pasterza, który w innym miejscu rzekłby: „Trzeba się weselić i cieszyć z tego, że ten brat twój był umarły, a znów ożył, zaginął, a odnalazł się” (por. Łk 15, 32). Pewnym wstępem do perykopy o zabłąkanej owcy, którą podaje dzisiejszy lekcjonarz, może być uwaga ewangelisty w wersie dziesiątym: „Strzeżcie się, żebyście nie gardzili żadnym z tych małych”.
Grzech nie jest powodem do wytykania człowieka palcami czy pogardzania nim. Nie sposób nie przywołać tu Augustynowego stwierdzenia: „Kochaj grzesznika, ale nienawidź grzechu”. Zwłaszcza, gdy w perspektywie mamy możliwość bycia w roli każdego z bohaterów dzisiejszej perykopy: zarówno pasterza, jak i stada dziewięćdziesięciu dziewięciu czy też jednej zagubionej…
Rekolekcje Adwentowe Tezeusza 2013
